Đến hẹn lại lên, vào mỗi chủ nhật hàng tuần chợ phiên Đồng Văn – linh hồn của mảnh đất cao nguyên đá lại được tụ họp trong niềm mong chờ của rất nhiều người dân và đặc biệt là du khách bốn phương. Chợ phiên Đồng Văn được ví là linh hồn của Hà Giang bởi đây là nơi buôn bán, trao đổi hàng hóa lớn nhất và đồng thời nó cũng thể hiện rõ nét nhịp sống, văn hóa của con người nơi đá nở hoa này. Phiên chợ Đồng Văn giản dị, mộc mạc nhưng để lại trong lòng du khách ghé qua Hà Giang những cảm xúc khó diễn tả bằng lời.
Thiếu nữ dân tộc Hmong trong trang phục rực rõ ngày chợ phiên – Ảnh: sưu tầm
Chợ phiên Đồng Văn nằm giữa khu phố cổ của thị trấn Đồng Văn, huyện Đồng Văn, Hà Giang được họp mỗi tuần 1 lần vào ngày chủ nhật. Chợ phiên được diễn ra trên một mảnh đất rộng rãi với lỗi kiến trúc tổng thể hình chứ U và được xây dựng bằng vật liệu chủ yếu là đá.
Chợ phiên Đồng Văn là nơi giao lưu văn hóa, trao đổi hàng hóa, mua bán tất cả các loại mặt hàng từ những thứ phổ biến cho tới những thức đặc sản có một không ai ở nơi này.
Không ai biết rõ về nguồn gốc, sự ra đời của khu chợ phiên Đồng Văn, mọi người chỉ biết rằng cứ chủ nhật hàng tuần lại mang các sản vật của nhà trồng được hoặc tự sản xuất để mang ra chợ buôn bán, trao đổi với những ai có nhu cầu.
Sản phẩm địa phương được bầy bán theo từng khu vực – Ảnh: sưu tầm
Chợ phiên Đồng Văn bắt đầu từ sáng sớm tinh mơ, khi mà sương mù vẫn còn giăng khắp các thôn bản, bà con đã gùi hàng hóa và bày biện ngay ngắn. Có những người còn phải đi từ 2, 3 giờ sáng, đi bộ hàng chục cây số, vượt qua mấy ngọn núi để xuống cho kịp phiên chợ. Đến phiên chợ cuối tuần, thường thì cả gia đình sẽ đi chợ cùng nhau, mỗi người một việc. Các ông chồng đi chợ để giao lưu uống rượu, ăn thắng cố; các bà, các mẹ đi chợ để buôn bán, mua sắm vật dụng, thức ăn cho gia đình; các em nhỏ theo bố mẹ đi chợ để phụ mẹ bán hàng hoặc tham gia trò chơi với chúng bạn…
Chợ phiên cũng là cơ hội để gặp gỡ giao lưu – Ảnh: sưu tầm
Đồng Văn là một thị trấn cổ nhìn qua thì thấy nó trầm mặc, yên tĩnh giữa cao nguyên đá đồ sộ nhưng khi phiên chợ bắt đầu họp thì bạn mới có thể thấy được sự náo nhiệt, đông vui, nhộn nhịp của nơi này diễn ra như thế nào. Tất cả mọi người, những đồng bào dân tộc anh em: H’Mông, Dao, Tày, Nùng, Lô Lô, Giáy…để tụ họp tại phiên chợ. Mỗi dân tộc an hem lại mang trên mình những bộ trang phục màu sắc khác nhau, chính điều này đã khiến phiên chợ trở nên rực rỡ như một bức tranh thổ cẩm tuyệt đẹp.
Không chỉ đàn ông mà phụ nữ cũng giao lưu gặp gỡ – Ảnh: sưu tầm
Hòa mình vào phiên chợ Đồng Văn, bạn sẽ cảm thấy thích thú vô cùng khi thấy một ai đó “cắp nách” một chú gà hay dắt một con lợn rừng như thú cưng ra ngoài chợ bán. Các mặt hàng được bán ở phiên chợ đa dạng vô cùng, nhà nào có sẵn cái gì thì đều có thể mang ra chợ để bán, muốn đổi gì thì đổi. Đôi khi là vài ba mớ rau rừng, một khóm gừng, vài ba quả ớt hay những con trâu, con bò, con gà, con lợn, con gà…; hoa quả, nông sản, vải vóc, gia vị Tây Bắc…tất cả đều được mang ra bày bán. Các quán ăn ngùn ngụt người ra kẻ vào, món ăn được ưa thích nhất ở phiên chợ có lẽ không thể bỏ qua món thắng cố nóng hổi hay món phở chua thanh mát. Các gian hàng thổ cẩm, bán quần áo, cùng những gánh hàng xôi đa màu sắc chính là những nơi thu hút được sự quan tâm rất nhiều từ các bà, các mẹ, các chị.
Hái rau chuẩn bị cho phiên chợ – Ảnh: sưu tầm
Trong phiên chợ, không chỉ là nơi diễn ra công việc buồn bán, trao đổi hàng hóa mà nó còn như một lễ hội nhỏ để mọi người vui chơi, giao lưu cùng với nhau. Bạn sẽ rất dễ dàng bắt gặp những chàng trai, cô gái đang diện những bộ cánh sặc sỡ như vẻ đẹp tự nhiên tươi sáng của thiên nhiên Hà Giang. Họ đến đây để vui chơi, để tìm bạn đời, để giao lưu văn hóa với những người thuộc dân tộc anh em khác. Trẻ con thì xúng xính quần áo đẹp đi theo người lớn để tìm những món quà vặt yêu thích mà không phải ngày nào cũng có để ăn.
Ngoài thăm quan chợ phiên bạn cũng có thể tranh thủ checkin những ngôi nhà trình tường – Ảnh: sưu tầm
Những hàng quán đơn sơ được dựng bằng gỗ, căn bạt để che mưa che nắng là địa điểm yêu thích của các cô, các chú, các bác đã có tuổi. Họ ngồi trên những băng ghế dài cùng chiếc bàn gỗ chỗ lành chỗ thủng để đợi người bán hàng làm cho bát phở sốt vang, bát cháo ấu tẩu…nghi ngút khói. Một số người thì lại ngồi quây quần bên nồi thắng cố nóng hổi nhâm nhi chén rượu nồng , nói với nhau những chuyện đã qua trong thời gian vừa rồi.
Góc chợ gia súc trong ngày chợ phiên Đồng Văn – Ảnh: sưu tầm
Từ lâu, chợ phiên Đồng Văn đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa, là linh hồn không thể thiếu của những người dân tộc vùng cao sống tại Hà Giang. Ngoài mục đích mua bán, trao đổi hàng hóa, chợ phiên còn là nơi giao lưu văn hóa của các dân tộc nơi đây. Không gian phiên chợ không chỉ là không gian mua sắm, mà còn là không gian của ngày hội “thu nhỏ”.
Chợ phiên Đồng Văn là một nét văn hóa độc đáo của vùng đất địa đầu Tổ quốc, là địa chỉ không nên bỏ qua trong hành trình khám phá các tỉnh miền núi phía Bắc đối với những người đam mê du lịch. Thực sự rất là thú vị thế nên nếu đã đến Hà Giang thì nhất định đừng quên ghé thăm chợ phiên này đấy nhé!
