Cao nguyên đá Hà Giang – mảnh đất đang ngày càng trở nên nổi tiếng và là địa điểm không thể thiếu trong bản đồ check in của dân phượt hay những người đam mê khám phá. Hà Giang không chỉ hấp dẫn du khách gần xa bởi những danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp, thiên nhiên phong cảnh hùng vĩ mà còn níu chân du khách bởi những món ăn đặc sản đượm vị Tây Bắc như cháo ẩu tẩu, rượu ngô, thắng cố, mèn mén…Và đặc biệt để chuyến đi phượt của bạn được thêm phần “đậm đà” thì nhớ hãy thưởng thức món phở chua “gây nghiện” nhất ở xứ đá nhé.
Phở chua là một món ăn nổi tiếng ở cao nguyên đá Hà Giang thế nhưng nguồn góc của món ăn này lại bắt nguồn từ Trung Quốc. Tên phở chua ở Trung Quốc là “lường pàn” dịch ra thì có nghĩa là “phở mát” và vì có tên gọi như này nên phở chua chỉ được ưa dùng vào những ngày mùa hè nắng nóng.
Sau khi du nhập vào các tỉnh miền Bắc ở Việt Nam như Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn…phở chua chỉ được dùng trong đám cỗ nhưng đến nay nó lại trở thành một món điểm tâm sáng được yêu thích của đồng bào dân tộc ở đây.
Phở chua ở Hà Giang khác rất nhiều so với những loại phở gà, phở bò…thông thường mà bạn vẫn thấy. Mội nguyên liệu để làm nên một bát phở chua “gây nghiện” đều được chọn lọc kĩ lưỡng và cần phải có công thức “chính hiệu” được truyền từ người Hà Giang thì món này mới có thể trở nên ngon “đúng điệu”.
Nguyên liệu chính của phở chua bao gồm: bánh phở, thịt lợn đen quay, trứng, lạc, dưa chuột, rau thơm…Những nguyên liệu này nhìn qua thì đơn giản những cách chế biến nó thì lại khá cầu kì.
Bánh phở phải được đặt làm riêng, bánh phở trắng tươi ngon mà người Mông đã lựa chọn kỹ lưỡng được làm từ gạo dẻo thơm ngon, sau đó được mang đi xay nhuyễn và tráng thật mềm mịn. Đặc biệt bánh phở ở đây sẽ được trần thì dầu đảo trên chảo chứ không phải lấy nước sôi để làm mềm như những món phở ở dưới xuôi.
Tiếp đó là nhân của phở được làm từ thịt xá xíu vàng ươm, lạp xưởng thơm nức, vịt quay giòn tan, lạc đã được nấu qua dầu. Thịt ở đây được ướp bằng xì dầu, đường, tỏi băm nhuyễn, ngũ vị hương và một vài gia vị dân tộc đặc trưng khác. Hương vị của phở chua không thể thiếu được đó chính là những gia vị kèm theo, như: rau húng, tỏi tươi, đu đủ hoặc dưa chuột nạo.
Người Hà Giang cho rằng: “cái hồn để tạo nên hương vị đặc trưng” của món phở chua này chính là nằm ở phần nước dùng. Nước hầm xương phải đun nhỏ lửa, với sạch bọt. Nước xương của phở chua phải có độ chua, độ ngọt vừa đủ đồng thời cũng phải có độ sánh và ăn không bị nóng. Nước chua ngọt này được tạo nên bởi một loại dấm thật chua hòa với đường, cùng với bột sắn quấy sệt thêm một chút gia vị – tất cả được đun sôi lên và quấy đều tay. Bột sắn dây và các loại gia vị dân tộc được thêm vào phần nước dùng là một “bí quyết gia truyền” mà người Hà Giang sử dụng để tạo nên loại nước dùng độc đáo này.
Bánh phở tươi được dàn đều ra phủ lên trên là những lát thịt lợn, lạp xưởng rán cháy cạnh, một vài miếng thịt vịt quay vàng rộm điểm thêm vài ngọn rau húng và một chút lạc chao dầu dập dập. Sau đó nước dùng chua ngọt sẽ được rưới đều lên trên đĩa phở. Phở chua có vị thanh mát, sợi phở dai, các gia vị trộn đều lên đặc sánh, vừa có vị ngọt lại có vị chua khiến du khách đắm say ngay từ lần thử đầu tiên. Phở chua có thể ăn kèm với ớt xào, ớt chưng hoặc ớt tương để tăng thêm độ cay cho món ăn.
Một điều bí mật cho những du khách đến du lịch Hà Giang là để hương vị của món phở chua càng thêm đậm đà và hoàn hảo hơn thì khi thưởng thức hãy uống kèm với một chút rượu ngon – món rượu đặc sản của người dân tộc Mông.
Du lịch hay đi phượt Hà Giang, bạn có thể thưởng thức phở chua tại các phiên chợ ở thị trấn Đồng Văn. Ngồi trên những băng ghế gỗ mộc mạc, chờ đợi bà chủ quán làm cho bát phở, vừa thưởng thức được hương thơm ngào ngạt của phở chua, vừa xem được công đoạn tạo ra bát phở chua hoàn chỉnh lại được thưởng thức bát phở chua chua, ngọt ngọt, lắng nghe vài ba câu chuyện của người dân bản địa, nhìn cảnh người người tấp nập buôn bán trong phiên chợ…sẽ đem đến cho bạn một trải nghiệm hay ho, thú vị khi đặt chân đến cao nguyên đá.
Nếu như đến Hà Giang vào những ngày không có chợ phiên, bạn có thể tìm ăn phở chua ở quán phở gia truyền nằm trên đường Ngô Quyền, thành phố Hà Giang hoặc những quán ăn, nhà hàng ở thị trấn Mèo Vạc, Đồng Văn… Giá một bát phở chua giao động từ 25.000đ đến 30.000đ.
Mỗi một vùng miền trên dải đất hình chữ S này, khi bạn đặt chân đều có những đặc sản riêng biệt làm nên cái hồn của mỗi mảnh đất ấy. Và Hà Giang cũng vậy. Cảnh sắc hùng vĩ và con người thân thiện, mộc mạc nhưng lại vô cùng lôi cuốn, hấp dẫn với tất cả những ai đam mê khám phá, muốn được đi du lịch khắp mọi Tổ quốc. Nếu như có dịp ghé thăm mảnh đất cao nguyên đá Hà Giang, thì bạn nhất định sẽ cảm nhận được hết tất cả những điều mà người ta đã nói rất nhiều về mảnh đất, con người và cả món phở chua “đặc sản” của miền sơn cước địa đầu Tổ quốc này.
