Miền núi Tây Bắc luôn là địa điểm ưa thích cho hàng ngàn dân phượt thích khám phá ghé chân. Cảnh sơn cước nơi đây còn được ví như cõi bồng lai tiên cảnh.Trong tâm trí những người mê phượt ở Việt Nam có 4 con đèo đã trở thành huyền thoại vì độ hiểm trở và vẻ đẹp mê hồn, đó là “Tứ đại đỉnh đèo”: một Mã Pì Lèng hùng vĩ, mộtÔ Quy Hồ quanh co, một Khau Phạ mờ ảo, một Pha Đin hiểm trở…
1. Đèo Ô Quý Hồ – Lào Cai
Đèo Ô Quy Hồ dài 50km, là một con đèo giữ kỷ lục dài nhất vùng núi Tây Bắc, và cũng là một trong số những cung đường đèo hiểm trở và hùng vĩ bậc nhất Việt Nam. Đèo nằm trên tuyến quốc lộ 4D cắt ngang dãy Hoàng Liên Sơn, nối liền hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu với đỉnh đèo ở độ cao 2.073m so với mực nước biển.
Tên gọi Ô Quy Hồ xuất phát từ tiếng kêu da diết của một loài chim, gắn với huyền thoại về câu chuyện tình yêu không thành của một đôi trai gái. Đèo Ô Quy Hồ còn có tên gọi khác là đèo Hoàng Liên do đèo vượt qua dãy núi Hoàng Liên Sơn, hoặc đèo Mây do trên đỉnh đèo quanh năm mây phủ.
Với những người ưa thích khám phá, Ô Quy Hồ là khát khao chinh phục vì đó là con đèo quanh co và hiểm trở nhất ở rừng núi Tây Bắc với những khúc cua hình tay áo đầy mạo hiểm.Độ cao, sự hiểm trở và chiều dài khiến đèo Ô Quy Hồ được mệnh danh là “vua đèo vùng Tây Bắc”. Đỉnh đèo Ô Quy Hồ nằm giữa mây núi ngút ngàn còn được gọi với cái tên Cổng Trời.
Khi dừng chân trên đỉnh đèo Ô Quy Hồ, hướng tầm mắt về phía chân trời, du khách mới thấy được sự bất tận bao la của đất trời Tây Bắc. Phía dưới chân đèo thấp thoáng những khoảng đồng lúa xanh ngát, những con đường mòn quanh co theo chiều gió… tạo nên một khung cảnh như trốn thiên đường.
Đèo Ô Quy Hồ là món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất Tây Bắc, và vẻ đẹp, sự hùng vĩ của cung đường này ít nơi nào có được.
2. Đèo Khau Phạ – Yên Bái
Đèo Khau Phạ là một trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hàng bậc nhất nước ta, vượt qua đỉnh núi Khau Phạ, ngọn núi cao nhất vùng Mù Cang Chải. Đèo có độ dài trên 30km, nằm ở khu vực giáp giới giữa huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải của tỉnh Yên Bái.
Đèo Khau Pha là một trong những cung đường đèo quanh co và dốc đứng thuộc hang bậc nhất Việt Nam vượt qua đỉnh núi không những thế trên cung đèo Khau Phạ có đến hàng chục khúc cua tay áo.
Do đèo thường mịt mù sương phủ và đỉnh đèo núi như nhô lên trên biển mây, trong tiếng dân tộc Thái, Khau Phạ có nghĩa là Sừng Trời (chiếc sừng núi nhô lên tận trời), hay đôi khi còn được hiểu là Cổng Trời. Đường đèo Khau Phạ có đến hai phần ba là đường gập ghềnh đá sỏi, chỉ đoạn đi qua Tú Lệ mới được làm đẹp hơn đôi chút. Trong suốt chiều dài của đèo có đến vài chục đoạn cua gấp khúc tay áo. Vào những ngày mây mù, đèo đặc biệt nguy hiểm cho các tay lái vì con đèo không có rào chắn hay bất cứ biển cảnh báo nào.
Khung cảnh ở đèo Khau Phạ đẹp nhất vào tháng 9, tháng 10, khi những triền ruộng bậc thang của bà con dân tộc Mông chín vàng, rực rỡ một sắc màu.Đây là thời điểm mà dân phượt thường đến nơi này để thưởng ngoạn. Phát hiện ra giữa đất trời xanh thẳm, mang vẻ đẹp hùng vĩ tới nao lòng…
3. Đèo Pha Đin – Điện Biên
Là cung đường đèo gắn liền với tháng năm lịch sử hào hùng của dân tộc ta, đèo Pha Đin có chiều dài 32 km nằm trên quốc lộ 6, thuộc địa phần hai xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La và xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên với điểm cao nhất là 1.648 mét.
Tên gọi đèo Pha Đin nguyên gốc xuất xứ từ tiếng Thái, nghĩa là “Trời và Đất”, có nghĩa như nơi đây là chỗ tiếp giáp giữa trời và đất. Người Lai Châu và Sơn La từ xa xưa còn lưu truyền câu chuyện kể về cuộc bàn thảo tìm cách vạch định ranh giới của hai địa phương bằng một cuộc đua ngựa vượt dốc Pha Đin. Người và ngựa của cả hai phía đều đồng thời xuất phát từ hai dốc đèo. Hai dũng sĩ và hai con tuấn mã đều có sức mạnh và ý chí như nhau nên khoảng cách mà họ đi được cho tới địa điểm gặp nhau trên đèo không chênh lệch bao nhiêu. Tuy vậy, phần ngựa Lai Châu phi nhanh hơn nên phần đèo thuộc về Lai Châu dài hơn một chút so với phần phía Sơn La.
Đèo Pha Đin nổi tiếng là hiểm trở nhưng cũng là nơi là nơi có phong cảnh đẹp mê hồn. Trên lưng chừng đèo thường mịt mờ mây phủ, dưới chân đèo là những bản làng lác đác. Đứng trên dốc đèo phía tỉnh Điện Biên nhìn xuống du khách sẽ thấy thung lũng Mường Quài trải rộng với ngút ngàn màu xanh của đồi núi…Khi lên đến gần đỉnh đèo thì hầu như không còn nhìn thấy bản làng nào mà chỉ còn nền trời xanh thẳm và núi rừng hùng vĩ như hòa quyện làm một.
Có thể khẳng định Pha Đin là món quà vô giá thiên đường tặng cho vùng núi Tây Bắc. Tháng 3 là một trong những thời điểm điện biên đẹp nhất năm với khung cảnh ban nở trắng rừng, thời tiết man mát có nắng nhưng vẫn se lạnh.
4. Đèo Mã Phí Lèng – Hà Giang
Đèo Mã Pì Lèng được xem là một trong những cung đường đèo hiểm trở và đẹp bậc nhất vùng núi phía Bắc. Mã Pì Lèng (còn có âm đọc là Mã Pí Lèng, Mã Pỉ Lèng) thuộc tỉnh Hà Giang dài khoảng 20km vượt đỉnh Mã Pì Lèng, một đỉnh núi có độ cao khoảng 1.200m thuộc cao nguyên Đồng Văn, nằm trên con đường mang tên Hạnh Phúc, nối liền thành phố Hà Giang, Đồng Văn và thị trấn Mèo Vạc.
Mã Pì Lèng được dịch theo nghĩa đen chỉ sống mũi con ngựa còn theo nghĩa bóng tên gọi này chỉ sự nguy hiểm của đỉnh núi, nơi những con ngựa leo lên dốc cao đến mức phải tắt thở. Lên đỉnh Mã Pì Lèng ngắm nhìn dòng sông Nho Quế xanh mướt quanh năm, những đỉnh núi cao vời vợi khiến những ai đến đây đều thấy như lạc vào tiên cảnh, ung dung, tự tại giữa đất trời.
Đèo Mã Pí Lèng với 9 khúc quanh uốn bên vách đá dựng đứng, dưới là vực thẳm hun hút đã rở thành một kì tích được ví như một “ Vạn Lí Trương Thành” của Việt Nam. Trên đỉnh đèo đặt một tấm bia đá ghi lại những dấu ấn xây dựng đường đèo , đây cũng là nơi tưởng nhớ những người đã hi sinh, góp cả tính mạng mình làm nên con đường Hạnh Phúc.
Con đèo như một sợi chỉ vắt qua giữa lưng chừng đồi núi tạo nên một khung cảnh hùng vĩ của cao nguyên núi đá. Đến với đèo Mã Pí Lèng chúng ta sẽ được tận hưởng trong mát của núi rừng, của bầu không khí trong xanh, những con người thuần túy và hiếu khách. Với những ai mong muốn được thử cái cảm giác mạnh khi nhìn từ trên cao của vùng núi biên phía Bắc đất nước, thì với “ con đèo hiểm trở bậc nhất- đèo Mã Pí Lèng” ta sẽ thỏa sức thỏa mình đi trên cung đèo yên ngựa đó.
Nếu là người thích khám phá, ưa trải nghiệm và đặc biệt là niềm đam mê bất tận với những cảnh quan hùng vĩ, hoang sơ thì việc chinh phục bốn con đèo hùng vĩ trên chắc chắn sẽ mang lại cho các bạn những chuyến đi kỳ thú.